Kontrola priplodne vrednosti ženskih teladi i kriterijumi za odabiranje grla

Osnovna matična evidencija za podmladak se formira dok se tele nalazi u individualnom boksu posle rođenja (prvih 10-15 dana života).

U starosti od 4 meseca ženska telad se odabiraju za priplod na osnovu odgovarajućih kriterijuma i sa matičnim i proizvodnim kartonom odabrano tele ostavlja se za priplod.

Muška telad u istom dobu se odabiraju za tov ili priplod. Obezrožavanje teladi obavlja se odmah po rođenju, najbolje termokauterom. U toku odgoja ženske teladi do 5 meseci starosti treba steći uvid u vrednost porekla, telesne građe, razvijenosti i zdravlja svakog ženskog teleta namenjenog daljem uzgoju za priplod. Do toga vremena potrebno je izlučiti iz uzgoja žensku telad nepodesnu za priplod na osnovu sledećih kriterijuma:

 

• 1. Blizanci sa muškim grlima Treba se podsetiti da je preko 90% ovih grla anatomski nesposobno za oplodnju i da njihov uzgoj za priplod predstavlja materijalnu štetu.
• 2. Telad lakša od 130 kg sa 5 meseci starosti, ovde se misli na onu telad koja su često obolevala i nisu se normalno razvila, što se može zapaziti iz opšteg izgleda svakog pojedinog grla.
• 3. Telad sa jače ispoljenim deformacijama bez obzira na težinu i razvijenost treba isključiti iz priploda - telad sa jače ispoljenim deformacijama (na glavi, nogama, papcima, vimenu, pupčanoj vrpci i dr.), uslovljenu letalnim i semiletalnim faktorima ili konstitucionim manama.
• 4.Telad bez porekla - Isključiti iz priploda kojima se ne može utvrditi jedan ili oba roditelja.
• 5. Isključiti telad iz priploda i onu koja potiču od prvotelki, a koja ne poseduju prve kontrole mlečnosti.
• 6. Takođe, treba isključiti i telad od onih prvotelki čije prve 3 kontrole indiciraju nižu mlečnost od 3.000 kg (sve četvrti vimena ispravne).
• 7. Ne ostaviti za priplod telad koja potiču od krava koje su imale manje od 3.500 kg mleka u standardnoj laktaciji (sve četvrti vimena ispravne).

 

Na osnovu iznešenih podataka može se dati opšti zaključak:

• 1. Za priplod treba odabirati žensku telad koja imaju poznato poreklo oba roditelja i čija mlečnost majke zadovoljava naše zahteve.
• 2. Za dalji odgoj treba odabirati zdravu, živahnu i normalno razvijenu telad, dobro izraženih i skladnih proporcija tela, koja u celini gledano daju povoljan utisak.
• 3. Treba izbegavati da se ostave za priplod ženska telad koja su bolovala od težih formi plućnih i stomačnih obolenja kao i drugih bolesti koje su ostavile trajno negativne posledice na razvoj, zdravlje, proizvodne sposobnosti i priplodnu vrednost grla.
• 4. Odabiranje za priplod vrše stručnjaci, zootehničar i veterinar na osnovu gore navedenih kriterijuma.